Trả lời: Có thể, còn tùy nhiều điều kiện.
Đây là luật về hủy tư cách lưu trú (gọi nôm na là visa):
在留資格の取消し（入管法第22条の４）
（６） 入管法別表第１の上欄の在留資格（注）をもって在留する者が，当該在留資格に係る活動を継続して３か月以上行っていない場合（ただし，当該活動を行わないで在留していることにつき正当な理由がある場合を除きます。）。Nguồn: http://www.immi-moj.go.jp/tetuduki/zairyuu/torikeshi.html
Trường hợp mà người không hoạt động đúng tư cách lưu trú 3 tháng liên tục trở lên (tuy nhiên, trừ trường hợp có lý do chính đáng về việc lưu trú ở Nhật Bản mà không thực hiện hoạt động phù hợp) thì có thể sẽ bị hủy tư cách lưu trú.
Đây là trường hợp có thể bị hủy:
在留資格を取り消す場合は，入管法の第２２条の４第１項に規定されており，法務大臣は，次の各号に掲げるいずれかの事実が判明したときは，外国人が現に有する在留資格を取り消すことができます。Cụm từ "torikesu koto ga dekimasu" tức là Cục (xuất nhập quốc Nhật Bản) có quyền hủy tư cách lưu trú (nôm na gọi là "visa") của bạn chứ không nhất định sẽ hủy.
Tóm lại là nếu trong vòng 3 tháng kể từ khi nghỉ việc thì việc quay lại Nhật là hên xui. Ngày xưa thì tôi ở Nhật tầm năm rưỡi mà chỉ đi làm gần 6 tháng thấy không sao cả. Vì theo tôi thì có hàng trăm ngàn người lao động nước ngoài đang ở Nhật, Cục không rảnh hơi mà theo dõi. Bởi lẽ, các bạn ở Nhật miễn không phạm pháp và xài tiền của bạn thì nước Nhật cũng không mất mát gì mấy. Tuy nhiên, nếu bạn làm việc "ngang trái" thì Cục bảo lưu quyền tước tư cách lưu trú của bạn.
Nếu bạn có lý do chính đáng thì dù quá 3 tháng bạn cũng (thường) sẽ không bị tước tư cách lưu trú.
Lý do chính đáng là ví dụ như công ty phá sản, bạn bị sa thải và mãi mà không xin được việc mới.
Trường hợp bạn mang thai và sinh con thì theo tôi cũng có thể coi là lý do chính đáng, còn nếu bạn muốn chắc thì hãy tư vấn với văn phòng luật bên Nhật hoặc trung tâm hành chính (kuyakusho, shiyakusho) nơi bạn sinh sống, hoặc Cục Nyukan địa phương nơi bạn sống.
Trường hợp xin được việc mới và gia hạn visa
Nếu bạn xin việc mới mà cùng loại visa với visa cũ thì có lẽ là không sao, nhưng nếu loại công việc khác với nghề cũ thì bạn phải gia hạn. Nếu lúc này là quá 3 tháng mới xin được việc mới, thì bạn cần thận trọng và chuẩn bị lý do đầy đủ để giải trình với Cục (ví dụ xin việc khó khăn vv).Ví dụ, bạn nghỉ công ty cũ nhưng 6 tháng sau mới có việc mới. Việc mới này loại ngành nghề khác với việc cũ nên bạn phải đổi loại visa vì mỗi loại visa (gọi đúng phải là tư cách lưu trú) chỉ được dùng cho một loại công việc khác nhau mà thôi.
Các loại visa đi làm là như sau (theo trang trên):
（注）入管法別表第１の上欄の在留資格Các loại visa đi làm cho người nước ngoài ở Nhật: Ngoại giao, công vụ, giáo sư, nghệ thuật, tôn giáo, báo chí, kinh doanh - quản lý, pháp luật - nghiệp vụ kế toán, y tế, nghiên cứu, giáo dục, kỹ thuật - kiến thức nhân văn - nghĩa vụ quốc tế, chuyển việc trong nội bộ doanh nghiệp, biểu diễn, kỹ năng, thực tập kỹ năng, hoạt động văn hóa, lưu trú ngắn hạn, du học, tập huấn, lưu trú gia đình (đi theo người trong gia đình có visa), hoạt động chỉ định đặc biệt
「外交」，「公用」，「教授」，「芸術」，「宗教」，「報道」，「経営・管理」，「法律・会計業務」，「医療」，「研究」，「教育」，「技術・人文知識・国際業務」，「企業内転勤」，「興行」，「技能」，「技能実習」，「文化活動」，「短期滞在」，「留学」，「研修」，「家族滞在」，「特定活動」
Các bạn VN thường có visa hai dạng sau:
- kỹ thuật - kiến thức nhân văn - nghĩa vụ quốc tế và
- thực tập kỹ năng
Ví dụ, bạn có visa "kỹ thuật - kiến thức nhân văn - nghĩa vụ quốc tế" và loại ngành nghề là "thông dịch - phiên dịch" thì ngoài việc chính ở công ty bạn đang làm, bạn có thể làm thêm về thông dịch - phiên dịch ở chỗ khác vì cũng ngành nghề. Nhưng nếu bạn làm khác ngành nghề thì phải xin "giấy phép hoạt động ngoài tư cách" (nếu là làm thêm), còn nếu đổi việc khác ngành nghề (việc chính thức) thì phải đổi lại visa.
Phải thông báo lên Cục nếu nghỉ việc
Khi nghỉ việc mà bạn đã xin tư cách lưu trú với nó, bạn có nghĩa vụ báo lên Cục.Nếu bạn không báo thì có thể bạn lo lắng sẽ không gia hạn được visa lần sau nhưng không nhất định là không báo thì sẽ không gia hạn được. Nhưng dù nói thế, cũng không phải là không ảnh hưởng tới kết quả visa lần sau. Do đó, bạn nên báo cho Cục.
Ngoài ra, việc nghỉ việc mà không báo lên Cục có thể sẽ thành đối tượng phạt tiền vv nên các bạn cần phải chú ý hơn.
Việc thông báo lên Cục (dù là bạn tự nghỉ việc hay công ty sa thải bạn) phải được thực hiện trong vòng 14 ngày bằng một trong các cách sau:
(1) Cầm tư cách lưu trú và hộ chiếu đi trực tiếp lên Cục
(2) Thông báo qua Internet (tuy nhiên, bạn phải đăng ký thông tin người dùng tại Cục trước tại quầy)
Trang web: http://www.immi-moj.go.jp/i-ens/notification.html
(Tôi có thử mà không mở được trang đăng ký cuối cùng)
Hỏi: Trong thời gian thất nghiệp (còn tư cách lưu trú) tôi có thể đi làm thêm (parttime job = arubaito) để trang trải sinh hoạt phí không?
Trả lời: Thường là bạn sẽ phải làm tạm công việc làm thêm để trang trải sinh hoạt phí trong lúc thất nghiệp.
Tuy nhiên, dù là còn thời hạn tư cách lưu trú nhưng trường hợp làm việc không được công nhận bằng tư cách lưu trú đó thì bạn phải xin "Giấy cho phép hoạt động ngoài tư cách" (giống như các bạn visa du học xin giấy phép này để đi làm thêm đó).
Trong trường hợp này, điều quan trọng là bạn phải giải thích thật tỉ mỉ chi tiết việc thất nghiệp vì lý do nghỉ việc do công ty hay vì lý do không tránh được khi xin "Giấy cho phép hoạt động ngoài tư cách".
Nếu bạn nghĩ đơn giản và cứ thể đi làm thêm thì sau này khi tìm được việc mới rồi xin visa hay tương lai xin vĩnh trú có thể sẽ bị điều tra lại lý lịch cũ và gặp bất lợi. Do đó, hãy xin giấy phép hoạt động ngoài tư cách (gọi nôm na là "giấy phép làm thêm").
Tốt nhất là bạn cứ lên Cục hỏi xin giấy này là người ta sẽ hướng dẫn thôi. Viết lý do cho lâm li bi đát vào. Một thì nói lên mười, mười thì nói lên trăm. Nhất định nhờ người có văn hay chữ tốt (như tôi chẳng hạn) kiểm tra cho, để đảm bảo thắng lợi về sau. Nếu không thì thuê luật sư trả tiền cho họ (mà cũng hên xui à, nên đọc kỹ trang web của họ xem họ có viết và tư vấn tốt không).
Có giấy này thì bạn có thể thoải mái đi làm thêm.
Các visa sau không cần xin giấy phép làm thêm: 「永住者」、「日本人の配偶者等」、「永住者の配偶者等」、「定住者」
Các visa này không gồm visa là gia đình của người nước ngoài làm việc ở Nhật nên bạn cần chú ý (xem bên dưới).
Đăng ký tìm việc mới ở HelloWork
Khi bạn nghỉ việc công ty, công ty sẽ trả bộ hồ sơ giấy tờ (gồm cả sổ nenkin) để bạn đi tới HelloWork đăng ký tìm việc mới. HelloWork là hệ thống hỗ trợ xin việc của nhà nước.HelloWork: https://www.hellowork.go.jp/
Việc này rất quan trọng: Nó chứng tỏ bạn đang nỗ lực (hay thực ra là tỏ ra nỗ lực) trong việc xin việc. Bạn phải tới đây định kỳ để tư vấn, báo cáo tình hình xin việc, mà thật ra là "tôi đã ứng tuyển vài công ty nhưng trượt, hiện đang phỏng vấn công ty mới".
Để nhận trợ cấp thất nghiệp thì bạn cũng phải làm các bước trên. (Điều kiện là đã đóng bảo hiểm thất nghiệp 12 tháng trở lên và đã tới HelloWork thể hiện ý chí tìm việc mới.)
Hỏi: Tôi đổi sang visa của người nước ngoài đi làm ở Nhật (visa đi làm) thì có được đi làm thêm không?
Về nguyên tắc thì không nhưng nếu bạn xin "Giấy phép hoạt động ngoài tư cách" thì được làm tối đa 28 tiếng/tuần (trừ các ngành cấm như tiếp khách, cờ bạc vv). Bạn nào đã du học và làm thêm thì chắc rõ rồi.
Kết luận
Trường hợp của bạn cố gắng làm 6 tháng nếu được, sau đó xin công ty nghỉ tạm thời nếu công ty đồng ý. Trường hợp nghỉ công ty thì hãy báo lên Cục trình bày lý do nghỉ việc (có thai, sức khỏe không tốt, công ty không đồng ý bảo lưu hợp đồng vv), đồng thời tới HelloWork trình diện và làm các thủ tục để tìm việc mới (hay giả vờ nhiệt tình như thế).Nếu bạn có chồng làm bên Nhật và đi làm thì có thể xin đổi visa sống cùng gia đình, rồi xin giấy phép làm thêm để đi làm thêm.
Nếu bạn định về nước, thì nên nghỉ việc ngay trước khi về nước sau đó tư vấn với HelloWork làm thủ tục, rồi về nước và quay lại trong 3 tháng có thể tốt hơn.
Dù thế nào, bạn chỉ tham khảo tư vấn ở đây, quan trọng là trước khi nghỉ việc, bạn hãy lên trung tâm hành chính (kuyakusho, shiyakusho) chỗ bạn xin tư vấn, lên Cục Nyukan xin tư vấn, thậm chí lên cả HelloWork xin tư vấn trước nhé.
Họ sẽ nhiệt tình tư vấn cho bạn thông tin để bạn có cách xử lý phù hợp. Bên Nhật thì họ rất tôn trọng và nhiệt tình nên bạn cứ trình bày thôi, không có chuyện họ báo thông tin của bạn lên Cục vv đâu. Vì công việc của tư vấn viên là giúp người, không phải là làm "mật thám nhân dân". Ngay cả trường hợp của bạn rất ngang trái thì họ vẫn khuyên bạn lời khuyên tốt nhất.
Cái hay ở bên Nhật là bạn không bao giờ bị phán xét nên việc tư vấn rất cởi mở, chân thành.
Mark
Trang web tham khảo:
在留資格の取消し（入管法第22条の４）
仕事やめたけど在留期間の残りがある時
失業保険を貰う手順と条件！最初にハローワークで申請をする
ハローワーク
外国人をアルバイトで雇用するときの注意点
No comments:
Post a Comment