Mức lương mà các bạn biết tiếng Nhật kỳ vọng

Nếu có tiếng Nhật N1 (JLPT) thì có thể kỳ vọng mức lương bao nhiêu khi đi làm?

Tiếp theo loạt bài Làm sao để có mức lương 1000 USD tại Việt Nam và Kỹ năng cốt lõi.
Mục đích học tiếng Nhật của phần lớn các bạn, ngoài chuyện đam mê ra thì còn một mục đích tối quan trọng là tiền lương khi đi làm. Trong bài trước tôi có nói về làm sao để biết tiếng Nhật kiếm 1000 USD/tháng, đó là: Trình độ A+, tức là thi N1 làm đúng 93% trở lên. Đây mới chỉ là điều kiện cần. Bạn còn cần cả điều kiện này:

Biết tối thiểu 20,000 từ vựng tiếng Nhật

Đây là vốn từ tối thiểu để có thể làm công việc dịch thuật.

Trong bài này, Saromalang sẽ nói về mức lương mà các bạn biết tiếng Nhật kỳ vọng (hay có thể kỳ vọng) khi xin việc đi làm. Chú ý là, đây chỉ là mức lương dành riêng cho năng lực tiếng Nhật và chỉ là mức kỳ vọng của người lao động. Nhà tuyển dụng còn đánh giá theo tiêu chí tổng hợp để đưa ra đề nghị cho bạn. Về các trình độ tiếng Nhật (N1, N2, N3, N4, N5) thì hãy tham khảo về kỳ thi năng lực Nhật ngữ JLPT và kỳ thi tiếng Nhật thực dụng J.Test.

Mức lương kỳ vọng của người trình độ tiếng Nhật N1

Trình độ N1 (cao nhất): Kỳ vọng lương 500 USD/tháng
Trình độ N2: Kỳ vọng lương 400 USD/tháng
Trình độ N3: Kỳ vọng lương 300 USD/tháng
Trình độ N4: Kỳ vọng lương 200 USD/tháng
Trình độ N5: Không có giá trị

Như vậy, đại khái là có bằng N1 thì khi đi làm sẽ nhận khoảng 10 triệu/tháng. Tuy nhiên, cần chú ý là, bạn có thực sự có trình độ N1 không.

Bằng N1 không phải là trình độ N1.

Trình độ N1 là bạn biết 2000 chữ kanji, 10 ngàn từ vựng tiếng Nhật. Còn bằng N1 là chỉ cần được 100 / 180 điểm là đậu (xem Cách tính điểm N1 gần đúng). Tức là chỉ tầm 60% là đậu.

Có thể là nếu có bằng N1 thì, vì tất cả chỉ đậu ở điểm 60%, nhà tuyển dụng vẫn thuê bạn thôi, nhưng chỉ trả lương N2, tức là 400 USD/tháng, và thường là bạn phải làm công việc "kỳ vọng dành cho trình độ N1".

Để nhận lương N1 và làm được công việc "kỳ vọng dành cho N1" thì tôi nghĩ bạn phải đậu tối thiểu 80% trở lên.

Thế nào là công việc dành cho người trình độ N1?

Một điều nữa mà các bạn biết tiếng Nhật thường hiểu sai về nội dung công việc là khi tuyển theo trình độ tiếng Nhật bạn sẽ chỉ làm công việc "liên quan tới tiếng Nhật".

Quả thực là khi tuyển người trình độ N1 thì chắc chắn là bạn sẽ được kỳ vọng lập hợp đồng, sổ sách, giấy tờ, thông dịch, phiên dịch .... tương ứng với trình độ đó. Tức là mọi công việc liên quan tới tiếng Nhật sẽ do bạn phụ trách.

Tuy nhiên, công việc tiếng Nhật không phải là 100% và trong nhiều trường hợp chỉ là một phần nhỏ trong nghiệp vụ tại công ty mà thôi. Không có công ty nào chỉ  có công việc tiếng Nhật (thường là dịch thuật) mãi được. Khi không có công việc tiếng Nhật, bạn phải làm mọi việc khác như các nhân viên khác, bao gồm cả bưng bê, bán hàng, dọn dẹp, tức là tất cả mọi công việc văn phòng.

Hơn nữa, bạn phải làm chúng tốt theo kỳ vọng dành cho "trình độ N1".

Tức là không phải bạn trình độ tiếng Nhật N1 thì bạn soạn thảo văn bản, trình bày bản thuyết trình, ... ra sao cũng được. Bạn phải làm tốt tương xứng với mức lương bạn nhận. Kể cả chuyện đi gặp khách hàng, vv thì bạn cũng phải làm tốt hơn người khác, vì bạn được "kỳ vọng" như vậy. Chú ý là đây không phải là tôi kỳ vọng như vậy, mà là tâm lý nhà tuyển dụng nói chung kỳ vọng như vậy.

Bạn không thể trả lời kiểu như sau được:
- Tôi trình độ N1 nên không thể gõ văn bản, vì đó không phải việc của tôi.
- Tôi không biết dùng Word và Excel.
vv

Vì đã có trình độ N1, bạn phải tự học tất cả những việc trên và phải sẵn sàng làm mọi việc trong công ty. Tất nhiên là nếu có công việc tiếng Nhật thì bạn vẫn được ưu tiên hơn người khác.

Chức vụ "trợ lý giám đốc"

Các công ty Nhật vừa và nhỏ mở tại Việt Nam thì thường có chức vụ này. Nghe thì có vẻ chỉ dưới giám đốc nhưng thật ra, thường chỉ có bạn và giám đốc mà thôi. Bạn sẽ làm thay mọi việc cho giám đốc. Khi tuyển chức vụ này thì người Nhật sẽ kỳ vọng bạn "làm tất" chứ không phải chỉ công việc quan trọng. Bởi vì, nếu bạn không làm thì giám đốc sẽ phải làm, lý do họ thuê bạn là để bạn làm thay mà.

Tất nhiên, giám đốc người Nhật không phải là kiểu ngồi chơi và chỉ chỉ đạo. Họ cũng cực kỳ bận rộn, vì thế mới cần trợ lý. Nếu bạn làm tốt thì họ cũng sẽ giao nhân sự cho bạn quản lý nhưng đấy là nếu bạn làm tốt và có khả năng quản lý. Còn nếu không có khả năng, bạn sẽ bị sai việc mãi.

Kết luận

Khi mang bằng cấp tiếng Nhật đi xin việc thì phần lớn các bạn sẽ vỡ mộng vì mức lương, đãi ngộ cũng như nội dung công việc. Làm thế nào để vượt qua sự vỡ mộng này?

Bạn cần nhận thức được lý do vì sao công ty tuyển bạn cũng như cách vận hành và nội dung công việc trong doanh nghiệp.

Nhưng quan trọng nhất là thế này: Không phải kiến thức, mà là cách làm việc (働き方 hatarakikata) mới thật sự quan trọng.

Nếu bạn biết cách làm việc thì bạn sẽ thích ứng được và thăng tiến. Ngược lại, sẽ vỡ mộng và (thường là) nhảy việc.

Good luck!
Mark