Vì sao sống ở Nhật an toàn?

Sống ở Nhật thì khá an toàn, ít trộm cướp, có thể đi lại giữa đêm không sao. Nhưng lý do tại sao thì không quá nhiều người giải thích được mà thường giải thích kiểu "sùng bái, ngưỡng mộ" là do người Nhật như thế. Người Nhật cũng là con người giống chúng ta, chỉ có điều là giáo dục, tư tưởng và nhà nước của họ khác. Bài này là để tìm hiểu rõ hơn về luật pháp Nhật Bản.

Tư vấn du học ngành luật tại Nhật Bản: Dành cho các bạn đam mê học luật và muốn phát triển sự nghiệp về luật pháp, thuế vụ, tư vấn doanh nghiệp. Ngành luật đòi hỏi cần có học lực và tư duy luật pháp tốt. >>Xem chi tiết và đăng ký tư vấn

Không có xã hội đen lộng hành, không có đánh người

Vì ở Nhật có cảnh sát đảm bảo trị an. Xã hội đen ở Nhật (gọi là yakuza) không dám động tới người dân vì bạn sẽ báo cảnh sát. Yakuza chỉ hoạt động trong khu đã đăng ký với cảnh sát, thường là các hoạt động đòi nợ, bảo kê, ... phải nộp bảng danh sách tổ chức cho cảnh sát. Bạn an toàn nếu không làm gì xấu. Tất nhiên là nếu vay tiền quỵt nợ, hay chơi xong không trả tiền thì sẽ gặp rắc rối thôi. Vì lúc đấy bạn cũng sai và yakuza có lý do chính đáng để đòi nợ bạn. Ở đời có vay có trả.

Còn nếu bạn không làm gì xấu mà có ai động tới bạn thì báo cảnh sát. Cảnh sát ở Nhật làm việc có trách nhiệm vì nếu không họ sẽ bị sa thải. Xem lý do bên dưới.

Ở Nhật cũng không có đánh người mấy. Cãi nhau, chửi nhau thì không sao. Nếu có ai đánh bạn trước, bạn có quyền tự vệ và kiện ra tòa đòi bồi thường. Vì bồi thường thường lớn (do hệ thống tư pháp của Nhật được bầu riêng rẽ) nên không nhiều người dám đánh người khác.

Nếu ban đêm người ta làm ồn, bạn báo cảnh sát. Làm ồn là vi phạm luật ở Nhật. Đó là lý do cuộc sống ở Nhật khá yên tĩnh, ít bị làm phiền.

>>Cảnh sát Nhật thường rất thân thiện

Bạn không sợ cảnh sát hay quyền lực

Bạn không sợ cảnh sát hay người có quyền lực ví dụ như thủ tướng chẳng hạn. Vì sao?

Nhật Bản là nước tam quyền phân lập, hệ thống tư pháp (tòa án) được bầu riêng rẽ và có quyền lực đứng trên nhánh hành pháp (thủ tướng, cánh sát vv).

Không có chuyện thủ tướng hay cảnh sát yêu cầu tòa án xét xử. Ngược lại, tòa án sẽ yêu cầu cảnh sát điều tra và có thể điều tra cả thủ tướng. Vì được bầu cử riêng rẽ theo ý nguyện người dân và có quyền giám sát nhánh hành pháp, nên người dân Nhật chẳng ai sợ cảnh sát hay thủ tướng hay thị trưởng cả. Nếu cảnh sát nhũng nhiễu bạn, bạn hoàn toàn có thể thu thập bằng chứng, thuê luật sư và kiện họ ra tòa.

Đây cũng là lý do mà làm giấy tờ ở Nhật rất nhanh: Nếu nhân viên hành chính mà nhũng nhiễu, bạn sẽ khiếu nại thậm chí khởi kiện (nhớ thu thập bằng chứng), rồi thuê luật sư đưa ra tòa. Phán quyết của tòa mới quan trọng và thường là phán quyết cuối cùng.

Ở những nước dân chủ tam quyền phân lập như Nhật, Mỹ thì cảnh sát không có quyền yêu cầu tòa án xét xử và cũng không có quyền xét xử bạn. Ngược lại, là một công dân bạn chỉ tuân theo phán quyết của tòa án.

Cảnh sát muốn khám nhà, khám người bạn phải xin giấy phép của tòa án trước (bạn nào xem phim "The night of" chắc cũng biết).

Đăng ký địa chỉ, hộ khẩu là quyền lợi không phải nghĩa vụ

Ở Nhật cũng có hộ khẩu gọi là 戸籍 koseki [hộ tịch] tuy nhiên, hộ khẩu không quan trọng lắm. Không có chuyện kiểm tra và phạt hộ khẩu mà quan trọng khi sống ở Nhật là bạn đăng ký địa chỉ (thường trong vòng 90 ngày) để đảm bảo quyền lợi cho bạn như đăng ký bảo hiểm sức khỏe quốc dân. Đây là quyền lợi của bạn và trung tâm hành chính phải cho bạn đăng ký địa chỉ. Việc đăng ký địa chỉ và bảo hiểm quốc dân rất đơn giản. Nếu không đơn giản là vi phạm hiến pháp, bạn mà kiện ra tòa là có người gặp rắc rối.

Không có chuyện cảnh sát nửa đêm gõ cửa kiểm tra hộ khẩu của bạn đâu. Thật ra, không đăng ký địa chỉ thì bạn thiệt vì bạn không đăng ký bảo hiểm hay ngân hàng được thôi. Cảnh sát chỉ gõ cửa nếu bạn bị nghi làm việc phạm pháp, hay làm ồn hàng xóm, nhất là lúc đêm khuya. Tức là, nếu không làm gì sai, bạn có thể chẳng bao giờ bị gõ cửa.

Luật pháp nghiêm minh và có thể thuê luật sư

Vì Nhật Bản là nước tam quyền phân lập, hệ thống tư pháp (tòa án) bầu cử riêng và có quyền lực giám sát hành pháp, nên phán quyết của tòa án là phán quyết cuối cùng. Do đó, bạn được an toàn: Nếu có ai xâm phạm lợi ích thì bạn có thể thuê luật sư và kiện ra tòa. Đây là điều cực kỳ quan trọng để sống an toàn.

Tôi ví dụ thế này: Bạn là người lao động nhưng bị công ty quỵt lương (thậm chí bạn còn không biết vì họ che giấu khéo). Vậy làm sao để bắt công ty trả đúng tiền lương, ví dụ tiền làm thêm giờ chẳng hạn?

Bạn chỉ cần tới văn phòng luật sư xin tư vấn. Những quyền lợi chính đáng thì hầu như chắc chắn thắng kiện, nên họ sẽ không thu phí mà chỉ thu phí khi thắng kiện. Luôn có những văn phòng luật như vậy để bảo vệ bạn (tất nhiên là họ thu phí sau khi công ty phải bồi thường). Đây là lý do mà các công ty cũng phải có luật sư và không dám làm sai luật.

Người Việt làm ở Nhật thường hay bị thua thiệt vì không rành luật, lại không giỏi tiếng Nhật để nói chuyện với luật sư. Nhưng theo tôi, một khi bạn đã tham gia thị trường lao động, bạn phải nắm được luật tối thiểu để bảo vệ quyền lợi của bạn. Do đó, tiếng Nhật giỏi là rất quan trọng.

Để học ngành luật, bạn phải đọc tốt và đọc nhanh, do đó cần có chiến lược học tiếng Nhật đúng đắn.

Nếu bạn có đam mê về ngành luật pháp, hãy xem bài Học đại học và cao học luật tại Nhật để tìm ra con đường sự nghiệp tốt cho bản thân.