Gửi tiết kiệm chống lạm phát (và kiếm lời từ lạm phát) thì tốt, là cách làm chung của những người sống tằn tiện (thực ra là tiết kiệm nhưng phải dùng ngôn từ mạnh để có tác dụng hô hào quần chúng!), nhưng trong một số trường hợp có biến lớn thì đấy không phải là cách hay.
Ví dụ chiến tranh, (dẫn tới) suy thoái kinh tế nghiêm trọng, cuối cùng là siêu lạm phát, tiền mất giá, mà điển hình là nước Vệ (Venezuela), nước Cồ (Colombia), hay nước Ách (Argentina, riêng nước này thì đã nhiều lần). Khi phải mang cả bao tải tiền đi mua một ổ bánh mỳ, thì có lẽ là nhiều ngân hàng đã sụp đổ hoặc quỵt tiền của bạn, vì thế, tiền gửi tiết kiệm không cánh mà bay. Tuy là chính phủ cũng có "bảo hiểm" đấy, nhưng nếu chỉ được nửa ổ bánh mỳ thì cũng không giải quyết được gì.
TRÁI PHIẾU, nhất là trái phiếu quỹ mở, là kênh đầu tư tốt hiện nay. Tôi cũng có mua một ít để học tập là chính. Nên mua nhiều quỹ khác nhau để có sự so sánh. Bạn cũng có thể mua trái phiếu doanh nghiệp nhưng đấy là nếu có nhiều tiền và mua kỳ hạn dài, còn nếu bạn là người đầu tư nhỏ thì cứ mua chứng chỉ quỹ trái phiếu là được.
Nhưng bản chất trái phiếu cũng là TIỀN mà thôi. Ví dụ trái phiếu doanh nghiệp hứa trả lãi 10%/năm sau 3 năm, nếu họ không vỡ nợ, bạn mua 1000 đồng, họ trả cho bạn 1000 x 1.1 x 1.1 x 1.1 = 1331 đồng, bạn lãi được 33.1%.
Nhưng nếu có biến lớn xảy ra, doanh nghiệp vỡ nợ, (dẫn tới) quỹ trái phiếu cũng làm ăn bết bát, thậm chí vỡ nợ, thì trái phiếu hay chứng chỉ quỹ trái phiếu cũng theo gió mà bay.
Như vậy chỉ có kênh bất động sản (không phải tiền) là an toàn. Tất nhiên là có thể vỡ bong bóng bất động sản và giá thị trường giảm đi, nhưng bạn vẫn sở hữu nó, nguyên vẹn không mất mát gì. Thậm chí tên bạn còn được ghi trong sổ nhà đất là chủ sở hữu, nên có mất giấy tờ (sổ đỏ) cũng không sao.
Nhưng giờ giá bất động sản đang rất cao (bong bóng, hoặc có thể không, có thể đang quá thấp và còn tăng), so với thu nhập của đại đa số dân chúng. Nên dồn hết tiền mua bất động sản thì chưa chắc đủ khả năng, hơn nữa, chưa chắc khôn ngoan. Với số tiền nhỏ, bạn có thể mua đất nền ở một nơi xa, đợi 10, 20 năm gì đấy. Như thế sẽ mòn mỏi.
Bất động sản là kênh tốt để chống tiền mất giá (dù thị trường đi ngang thì nó vẫn tăng theo tỉ lệ lạm phát được). Nhưng bên cạnh đó là SỞ HỮU MỘT MẢNH DOANH NGHIỆP, tức là CỔ PHIẾU, cũng là cách làm như vậy.
Ví dụ bạn mua 1 cổ phiếu của doanh nghiệp phát hành 1 triệu cổ phiếu, tức là bạn sở hữu một phần triệu doanh nghiệp đó. Giả sử lạm phát cao, tiền mất giá, thì giá trị doanh nghiệp thường sẽ tăng theo tỉ lệ lạm phát đấy. Vì bản chất doanh nghiệp không phải là tiền, mà là mức độ khao khát sở hữu (để dây máu ăn phần cổ tức) của mọi người.
Tức là về lâu dài, bạn không nên giữ tài sàn ở dạng tiền (tiền tiết kiệm, trái phiếu vv) mà nên giữ ở dạng không phải tiền, ví dụ bất động sản hay cổ phiếu.
Tất nhiên, nếu chiến tranh sắp xảy ra, mua vàng là an toàn. Vì vàng không bị lạm phát như tiền.
Vậy có nên bán hết cổ phiếu hay bất động sản mua vàng không? Chưa chắc và không nên. Vì biết đâu nếu doanh nghiệp tồn tại qua chiến tranh, nó sẽ phát triển mạnh mẽ (vì chiến tranh sẽ thanh lọc bớt đối thủ cạnh tranh yếu kém bán phá giá, và nhu cầu sau chiến tranh sẽ cao), thì giá trị của nó còn tăng cao hơn vàng.
Tôi nói về lý thuyết để làm rõ vì sao nên học đầu tư cổ phiếu. Còn học ở đâu, học như thế nào, là tùy mỗi người. Tôi thì vừa học lý thuyết vừa thực hành luôn, tức là học sơ sơ rồi mua luôn một ít rồi học thêm từ thực tế sau. Vì là học nên mất mát cũng bình thường chỉ là chút học phí thôi. Đừng có làm "chết đờ" (trader) khi chưa hiểu gì là được.
Chọn cổ phiếu tốt hoặc tiềm năng
Chọn được cổ phiếu tốt rồi hãy mua. Thế nào là cổ phiếu tốt? Tôi không biết.Nhưng hãy LIÊN TƯỞNG thế này: Mua cổ phiếu cũng như kiếm người yêu.
Có hai dạng người yêu:
1. Hiện tại đang hoành tráng: Giỏi giang, xinh đẹp, có sự nghiệp vững vàng vv => Nhiều người theo đuổi, giá cao, cần phí đầu tư lớn
2. Tương lai sẽ hoành tráng: Hiện tại chưa xuất sắc nhưng có nhiều đức tính tốt và theo thời gian sẽ phát tiết tài năng => Ít người theo đuổi, giá thấp, không cần phí đầu tư lớn nhưng phải chờ lâu
Cổ phiếu cũng thế, có cổ phiếu "ngọt ngay" và có cổ phiếu "tăng trưởng". Cổ phiếu "ngọt ngay" là hiện tại đầu tư thì sinh lời nhiều, còn cổ phiếu tăng trưởng là doanh nghiệp đang không ngừng mở rộng, nên hiện tại trả lợi nhuận thấp, sinh lời thấp, nhưng vì là doanh nghiệp có doanh thu đang tăng, nên tương lai ai cũng muốn sở hữu một mảnh (mua cổ phiếu), nên giá cổ phiếu ắt tăng, dù là không trả hay ít trả cổ tức.
Cổ phiếu sinh lời tức thì ("ngọt ngay") thì đánh giá theo tiêu chí nào?
Thường là nếu gấp đôi tăng trưởng GDP thì tốt, hoặc tốt hơn gửi tiết kiệm (vì cổ phiếu thì rủi ro doanh nghiệp thụt lùi, phá sản, giá cổ phiếu giảm vv cao hơn nhiều).
Lúc này GDP là 6-7% => Kỳ vọng cổ phiếu sinh lời 12 - 14%/năm
Lãi suất tiết kiệm 8% => Kỳ vọng cổ phiếu sinh lời 12 ~ 15%/năm
Tức là nếu muốn đầu tư trong ngắn hạn và sinh lời, thì phải kiếm cổ phiếu mà nếu bạn mua 1000 đồng, họ sẽ trả cổ tức 150 đồng/năm cho bạn.
Ví dụ, giá sổ sách của cổ phiếu là 10 đồng, giá trên thị trường hiện nay là 40 đồng, và doanh nghiệp mới trả cổ tức năm vừa rồi là 30%, thì bạn có nên mua không?
Tức là cổ tức là 3 đồng/cổ phiếu (vì tính trên giá trị sổ sách), nhưng bạn phải mua cổ phiếu với giá 40 đồng, nên thực tế sinh lời là 3/40 = 7.5%.
Như vậy còn thấp hơn gửi tiết kiệm, nếu bạn chỉ mong kiếm tiền thì chưa chắc đây là cổ phiếu tốt. Nhỡ đâu năm sau giá cổ phiếu điều chỉnh còn 35 đồng, và bạn phải bán lại, thì thua lỗ. Tôi nghĩ 90% người đầu tư cơ hội thua lỗ.
Nhưng bạn vẫn mua nếu bạn nghĩ rằng doanh nghiệp đang tăng trở tốt, mở rộng kinh doanh, mở rộng khách hàng, là doanh nghiệp dẫn đầu vv và trong 3 ~ 5 năm nữa quy mô sẽ tăng gấp đôi hiện tại. Như thế, ví dụ ai cũng khao khát doanh nghiệp này thì có thể 3 năm nữa cổ phiếu sẽ có giá 80 đồng. Bạn chờ 3 năm và tăng lợi nhuận 100%, so với gửi ngân hàng 8%: 1.08 ^ 3 = 1.26, tăng 26%, thì đầu tư vào cổ phiếu này sinh lời 4 lần.
Nhưng để tính toán được thì cần có số liệu chính xác, phải đọc báo cáo tài chính của công ty, phải dự đoán được kinh tế vĩ mô.
Toàn những thứ chúng ta không có thời gian làm, chúng ta chỉ có thể kiếm tiền một cách "vi mô" mà thôi.
Vì thế mà sinh ra các chuyên gia chứng khoán và các khóa học chứng khoán, để kiếm tiền từ mọi người để ... đầu tư chứng khoán.
Bạn nên đi học hay không? Tùy mỗi cá nhân. Đi học thì mất tiền ngay, chưa chắc sau này kiếm lại được, nên cũng có rủi ro.
Tôi thì vẫn chủ trương học ở Đại học Internet cho tiết kiệm thời gian và thư thái. Ngoài ra, còn miễn phí nữa. Chẳng có gì ngoài thời gian.
Mark
No comments:
Post a Comment