Nhật ký làm web bằng Wordpress 2018

Vì sao Wordpress?

Giả sử bạn đang đi làm công ty nhưng muốn khởi nghiệp vào cuối tuần, hoặc bạn đang thất nghiệp muốn khởi nghiệp trong tuần, hoặc bạn là một người nội trợ chuyên nghiệp muốn thay đổi thế giới bằng tư tưởng vv. Việc bạn cần làm đầu tiên là có trang web.

Ngày nay, các bà nội trợ cũng có thể trở thành triệu phú, tỉ phú nếu có mặt hàng có thể làm ở nhà và bán ra thế giới, chỉ cần một trang web bán hàng thôi. Nhưng tôi cá là bạn không biết code, hoặc cũng chẳng muốn code. Ai cũng thế cả!

Tôi còn chẳng biết làm trang web như thế nào. Nên Wordpress là phương pháp phổ biến nhất hiện này, có rất nhiều cá nhân, công ty dùng Wordpress để làm web.

Wordpress là một dạng giải pháp (solution) để làm web cho nhanh, chỉ cần cài Wordpress (WP) và cài theme bạn muốn vào là có ngay trang web. Sau đó bạn có thể thay đổi giao diện, thêm chức năng vv vào cho thành trang riêng của bạn. WP có sẵn màn hình quản lý để tạo page, đăng bài vv.

Nếu bạn không cần thêm chức năng, tương tác cơ sở dữ liệu vv hãy dùng Blogger.
Nếu bạn không có hosting riêng mà muốn host miễn phí, hãy tạo WP online với host miễn phí tại wordpress.com.

Trong bài này ghi lại nhật ký làm Wordpress tự host tức là tải và cài trên host của bạn, có thể là local host, tức là máy tính của bạn cũng được.
>>Cài server và PHP engine
>>Làm sao để truy cập "localhost" của bạn từ Internet?

Bắt đầu Wordpress

Tôi thuê host, nhưng bạn có thể cài local host trên máy của bạn. Khi thuê host thì tôi chọn sẵn loại có hỗ trợ nhiều ngôn ngữ, quan trọng nhất là PHP vì WP chạy bằng ngôn ngữ PHP. Trên màn hình quản lý host sẽ có chức năng bật WP nên chỉ cần bật lên để cài và lưu ý là host sẽ yêu cầu tạo cơ sở dữ liệu cho WP (để lưu các post, user vv). Bạn làm theo hướng dẫn là được.

Ví dụ cài WP vào thư mục:

root /public_html /wordpress /

Hoặc bạn cũng có thể tải WP về từ https://wordpress.org/ và giải nén rồi upload lên thư mục trên (có thể thay tên bằng mywordpress vv tùy thích).

Đây là hướng dẫn cách tự cài trong file readme.html trong thư mục WP tải về:

Installation: Famous 5-minute install
    Unzip the package in an empty directory and upload everything.
    Open wp-admin/install.php in your browser. It will take you through the process to set up a wp-config.php file with your database connection details.
        If for some reason this doesn’t work, don’t worry. It doesn’t work on all web hosts. Open up wp-config-sample.php with a text editor like WordPad or similar and fill in your database connection details.
        Save the file as wp-config.php and upload it.
        Open wp-admin/install.php in your browser.
    Once the configuration file is set up, the installer will set up the tables needed for your blog. If there is an error, double check your wp-config.php file, and try again. If it fails again, please go to the support forums with as much data as you can gather.
    If you did not enter a password, note the password given to you. If you did not provide a username, it will be admin.
    The installer should then send you to the login page. Sign in with the username and password you chose during the installation. If a password was generated for you, you can then click on “Profile” to change the password.

Nói chung là sau khi cài xong phải đảm bảo là [HOST]/wordpress sẽ chạy file index.php và cho thấy gì đó.

Xem hướng dẫn bằng hình ảnh tại album Wordpress.

Log in vào màn hình quản lý "Dashboard"

Thường là tại [HOST]/wordpress/admin hoặc [HOST]/wordpress/wp-admin/ rồi nhập account admin mà bạn đã tạo khi cài.

Chọn theme (giao diện) cho web

Sau đấy là tới mục chọn THEME, có rất nhiều theme (giao diện) để bạn chọn tại wordpress.org. Có hai cách cài theme:

• Cách 1: Đăng nhập vào Dashboard từ [HOST]/wordpress/admin (với tài khoản bạn đã tạo lúc cài) để tìm kiếm và cài
• Cách 2: Tải về từ wordpress.org, giải nén rồi tải lên thư mục ví dụ [HOST]/wordpress/wp-content /themes 

Bạn có thể cài bao nhiêu theme tùy thích và lựa chọn giữa các theme.

Tạo Child Theme để tùy chỉnh giao diện

Bạn có thể chỉnh sửa theme trực tiếp nhưng như thế nếu theme update thì sẽ mất hết. Hoặc nhỡ thao tác sai hỏng trang web. Do đó, tốt nhất là tạo Child Theme. Child Theme là theme kế thừa từ theme mẹ và bạn chỉ cần tạo thư mục cho child theme, tạo file style.css tuyên bố đâu là theme (phải có tên theme mẹ ở phần Template), và tạo file functions.php.

Hướng dẫn: https://codex.wordpress.org/Child_Themes

Bạn phải cài theme mẹ trong thư mục themes trước nhé. Nếu muốn thay đổi gì thì copy từ thư mục mẹ sang thư mục con rồi thêm hoặc sửa, như vậy không cần đụng tới theme mẹ. Những gì không có ở thư mục con thì sẽ kế thừa từ thư mục theme mẹ.

Nguyên tắc: Tạo Child Theme trước khi chỉnh sửa và chỉ thêm/sửa ở Child Theme.

Ví dụ, bạn muốn sửa footer.php ở child theme thì trước tiên copy file này từ thư mục theme mẹ sang thư mục theme con (child theme) rồi sửa tại đây.

Cách chỉnh sửa CSS

Có hai cách:

• Cách 1: Chỉnh sửa trực tiếp style.css vv bằng cách Dashboard >> Appearance >> Editor >> Chọn sửa file style.css vv.
• Cách 2: Chỉnh sửa live xem hiệu ứng trực tiếp Dashboard >> Appearance >> Customize >> Ở màn hình chỉnh sửa: Additional CSS

Chọn font chữ cho trang web hay element

Nếu trang có tiếng Việt phải chọn các font hỗ trợ tiếng Việt ví dụ Arial, Tahoma, Verdana, Times News Roman, Courier, Helvetica, Oswald, Roboto vv.

Có thể xem và kiểm tra tại Google Fonts:

https://fonts.google.com/

Còn nếu có cả tiếng Nhật thì có thể thêm MS PGothic, MS PMincho, MS Mincho, Meiryo vv.

Làm thế nào để dùng một font cho cả trang web?
Hãy dùng đoạn code này:

*{
  font-family: Helvetia, 'Oswald', Arial, Courier, Tahoma, MS PGothic, Meiryo, Meiryo UI, 'メイリオ', sans-serif;
}

Bạn có thể chỉ định một loạt font để hỗ trợ nhiều ngôn ngữ và nhỡ máy "nạn nhân" không có font đấy.

Một số công cụ bổ trợ

Tạo hình nền noise bằng Inkscape: http://goinkscape.com/how-to-create-noise-texture-backgrounds-in-inkscape/
Tạo logo vv bằng Inkscape: https://inkscape.org/en/
Màu html: https://www.w3schools.com/colors/colors_picker.asp
Tên màu html: https://www.w3schools.com/colors/colors_names.asp

Thay đổi phần chân trang (footer)

Thường chân trang sẽ ghi Powered by Wordpress | Theme by XXX hay đại loại thế. Phần này có thể thay bằng tên của bạn nhưng mỗi theme sẽ khác nhau, và có thể phải sửa file khác nhau. Trình tự:

Bước 1: Sửa trong file footer.php. Nếu bạn dùng child theme hãy copy file này từ thư mục parent theme (ví dụ thư mục XYZ) sang thư mục child theme (ví dụ XYZ-theme) rồi sửa.
Bước 2: Nếu trong footer.php không có thì có thể là trong inc/template-tags.php hoặc inc/footer-details.php vv
Bước 3: Nếu vẫn không có hãy dùng Notepad++ vv mở tất cả các file php lên và kiếm.

Thay đổi chân trang nhìn web sẽ chuyên nghiệp hơn.