Phân biệt "AI robot" và "robot trí năng"

"Robot" là một khái niệm quá chung chung và dễ nhầm lẫn. Chúng ta nói về AI (trí tuệ nhân tạo) quá nhiều trong khi thực sự vẫn chưa có thành tựu gì về AI cả. Cái mà hiện nay nhân loại đang phát triển thực ra là "robot trí năng", tức là dạng "robot thông minh" có khả năng tự học tập từ dữ liệu đã có.

Đây là định nghĩa tôi nêu ra để phân biệt và tránh nhầm lẫn.

AI robot

Robot có trí tuệ nhân tạo, tức là có khả năng suy nghĩ như con người. AI robot cũng có cảm xúc y hệt con người trừ việc thân thế và bộ não là máy móc hoặc các vật liệu nhân tạo. Để dễ hình dung thì đó là nhân vật Eva trong phim "Ex Machina".

Ex Machina

 AI robot có khả năng tự phán đoán và tự suy nghĩ, hành động y như con người. Do đó, khả năng AI robot "bất tuân" con người rất dễ xảy ra.

Robot trí năng

Đây là robot thông minh do con người lập trình ra, có khả năng tự học thông qua dữ liệu được cung cấp và thông qua kinh nghiệm (tức machine learning). Ví dụ như Cortana của Google hoặc Siri của Apple. Đây hoàn toàn là các chương trình được con người viết ra để trả lời câu hỏi của người dùng.

Khác biệt lớn nhất giữa "AI robot" và "robot trí năng" là "robot trí năng" có vẻ thông minh nhưng thật ra là không hề có trí tuệ mà chỉ có dữ liệu và thuật toán. Robot trí năng không có khả năng cảm nhận hay thực sự biết mình đang làm gì và với mục đích gì.

Ví dụ về robot trí năng:

Robot pha cà phê, robot nấu phở, robot trong các nhà máy sản xuất hàng hóa vv.

Sau đại chiến (post-war)

Chúng ta sẽ thấy bùng nổ robot trí năng và con người được giải phóng khỏi công việc chân tay.

Robot sẽ được bán ra như hàng hóa ngoài chợ y như người ta bán điện thoại hiện nay. Bạn có thể mua về để dùng như đồ chơi hoặc làm việc nhà, hoặc chạy việc đơn giản cho bạn.

Bạn có thể lập trình để robot làm nhiều việc như bưng đồ cho khách, nấu ăn, vv. Nghề "lập trình robot" sẽ xuất hiện và thành ngành công nghiệp hái ra tiền. Ví dụ bạn có để mua "thân thể robot" ngoài siêu thị về rồi lập trình để nó làm được các công viên phức tạp rồi bán cho các nhà máy.

Ngay cả lĩnh vực nông nghiệp cũng sẽ do robot đảm nhiệm. Tức là con người không cần "dãi nắng dầm mưa" nữa. Mọi người đều được ăn thực phẩm hữu cơ (organic food) vì giá rất rẻ.

Đây chỉ là thời đại robot trí năng làm việc thay con người chứ không phải là AI robot (robot trí tuệ nhân tạo). Robot trí năng không thật sự "biết" mình đang làm gì, vì sao đang phải làm việc mình đang làm, và làm thế để phục vụ ai.

Nhân tiện, Nhật Bản sẽ không còn lo lắng về vấn đề thiếu lao động nữa. Lúc này, vấn đề khác lại xuất hiện: Thiếu việc làm và thừa lao động. Có lẽ quốc hội Nhật Bản sẽ xem xét phương án trả lương tháng để người dân không làm việc và không đi xin việc làm.

Mark